زلنسکی شمشیر را از رو بسته است
تاریخ انتشار: ۳ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۸۳۱۱۶
سفر ۱۰ ساعته چهارشنبه هفته گذشته ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، به آمریکا و بهخصوص سخنرانی ۲۵دقیقهای او در کنگره آمریکا و موضع تقابلی گرفتن علیه ایران حکایت از آن دارد که کییف در مسیر برگشتناپذیر روابط با تهران گام برداشته است.
به گزارش شرق، در مقابل هم تندترشدن بیسابقه لحن زلنسکی علیه ایران، واکنش دستگاه سیاست خارجی را به دنبال داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ناصر کنعانی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران بارها به اتهامات بیاساس مقامات اوکراینی در موضوع ادعایی پهپادها پاسخ داده است، افزود: «یک بار دیگر تأکید میشود که جمهوری اسلامی ایران هیچگونه تجهیزات نظامی برای هیچ طرفی برای استفاده در جنگ اوکراین صادر نکرده است».
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: «ما همواره به تمامیت ارضی کشورها و از جمله اوکراین احترام گذاشتهایم و آقای زلنسکی بداند که صبر راهبردی ایران در قبال اتهامات بیاساس نامحدود نخواهد بود».
کنعانی افزود: «آقای زلنسکی بهتر است از سرنوشت برخی رهبران کشورها که به حمایت آمریکا دل خوش کردند، عبرت بگیرد». دراینمیان واشنگتن و تلآویو هم سعی در تشدید گسل بین تهران و کییف دارند.
پیرو این موضوع، آمریکا از سازمان ملل برای تحقیق درباره ادعای بهکاررفتن پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین درخواست تحقیق و بررسی کرد. نماینده آمریکا در سازمان ملل در بیانیهای با ادعای اینکه کره شمالی و ایران به حمایت نظامی از روسیه در جنگ اوکراین میپردازند، از سازمان ملل خواست درباره «بهکاررفتن پهپادهای ایرانی در جنگ روسیه علیه اوکراین» تحقیق کند.
لیندا توماس گرینفیلد در بیانیهای که در وبگاه نمایندگی آمریکا در سازمان ملل منتشر شده است، مدعی شد: «استفاده روسیه، یک عضو دائم سازمان ملل از تسلیحات بهدستآمده از کره شمالی و ایران برای ادامه جنگ متجاوزانهاش علیه اوکراین شرمآور و مذموم است.
این اقدام ناقض قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل است». گرینفیلد در این بیانیه با گفتن اینکه آمریکا نگران افزایش انتقال تسلیحات از کره شمالی به روسیه است، اظهار کرد: «واشنگتن قصد دارد اقدامات ناقض قطعنامههای شورای امنیت را از سوی روسیه و کره شمالی در کمیته تحریمهای ۱۷۱۸ شورای امنیت مطرح کند».
او در ادامه با تکرار ادعای غرب مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین، گفت: «ما همچنین از دبیرخانه سازمان ملل میخواهیم گروهی به اوکراین بفرستد تا نقض بند B قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از طرف روسیه و ایران را بررسی کند؛ بهویژه پس از استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در حمله این ماه به زیرساختهای اوکراین».
در سوی دیگر اسرائیل نیز مانند ایالات متحده سعی در دمیدن بر آتش تنش در روابط ایران و اوکراین دارد. در تازهترین مورد رئیس موساد مدعی شد این سازمان، اطلاعاتی درباره حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین دارد.
به گزارش وبگاه خبری - تحلیلی اکسیوس، دیوید بارنئا با تکرار ادعای غرب مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین گفت: «اسرائیل اطلاعاتی دارد که نشان میدهد ایران برنامه دارد بهزودی ارسال محمولههای تسلیحات پیچیده به روسیه را بیشازپیش گسترش دهد».
به نوشته اکسیوس، بارنئا پس از مطرحکردن این ادعا، جزئیاتی درباره اینکه این محمولهها شامل چه مواردی خواهد بود، ارائه نداد. آنگونه که اکسیوس در این گزارش قید کرده، این اولین باری است که یکی از مقامات اسرائیل به طور علنی و رسمی دست به اظهارنظر و موضعگیری درباره این موضوع میزند.
طبق گزارش اکسیوس، بارنئا همچنین تأیید کرد که اسرائیل درباره تحویل اخیر تسلیحات به روسیه از سوی ایران، اطلاعاتی را در اختیار متحدانش قرار داده است. بارنئا مدعی شد این سازمان اطلاعاتی دارد که نشان میدهد محموله پهپادها پس از جنگ اوکراین به روسیه ارسال شده بود.
در همین راستا روزنامه تایمز اسرائیل نیز به بخش دیگری از ادعاهای رئیس موساد علیه ایران پرداخته و به نقل از او نوشت: «ما درباره قصد ایران برای توسعه برنامه غنیسازی اورانیومش و قصد آن برای اعمال نفوذ بر کشورهای دوست مسلمان در منطقه به شیوههای گوناگون، هشدار میدهیم».
فارغ از آنچه بیان شد در آن سو موضعگیریهای متناقض تهران درباره ارسال پهپاد در شکلگیری اتهام و تقابل علیه ایران نقش داشته است؛ در مقطعی برخی رسانهها در داخل کشور از حضور جدی پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین گفتند، بعد دستگاه سیاست خارجی از اساس آن را تکذیب کرد و با گذشت مدتی تهران پذیرفت که برخی تسلیحات مانند پهپادها را به روسیه فروخته است؛ اما این مسئله به قبل از جنگ اوکراین بازمیگردد.
در ادامه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، عنوان کرد که اگر برای ایران اثبات شود روسیه از پهپادهای ساخت کشورمان در جنگ اوکراین استفاده کرده است، تهران در این زمینه بیتفاوت نخواهد بود.
دراینباره شعیب بهمن اعتقاد دارد که «تناقضگویی خاصی از سوی ایران در مسئله فروش و ارسال پهپاد به روسیه وجود ندارد»؛ چراکه از نگاه او «در موضوع فروش و ارسال پهپاد به روسیه از جانب تهران هیچگونه شک و شبههای وجود ندارد و این مسئله اتفاق افتاده است و نمیتوان آن را منکر شد».
این استاد دانشگاه با نگاهی رو به جلو، فروش پهپاد را بخشی از معامله تسلیحاتی عادی بین دو کشور ایران و روسیه میداند که امری رایج و طبیعی است. این تحلیلگر ارشد مسائل اوراسیا به لایه عمیقتری از موضوع میپردازد و تأکید دارد که «اگرچه اساسا هیچگونه منع و محدودیتی برای ایران در فروش و دادن تسلیحات به روسیه یا هر کشوری وجود ندارد؛ اما اینکه چرا دومین قدرت نظامی و تسلیحاتی جهان اکنون به دنبال خرید پهپادهای ایرانی است، آن را ناشی از دانش و تکنولوژی قدیمی روسیه در حوزه تولید پهپاد میبیند»؛ درصورتیکه به نظر شعیب بهمن، ایران توانسته است با وجود تحریمها موفق به ساخت نسل جدید و کارآمدی از این نوع تسلیحات (پهپاد) شود. بههمیندلیل روسیه اگرچه قدرت دوم نظامی جهان است؛ اما تمایل بالایی برای خرید این تسلیحات دارد.
با توجه به آنچه گفته شد، این استاد دانشگاه در تشریح این موضوع مهم که آیا ایران مسئولیتی برای استفاده پهپادها از سوی روسیه دارد یا خیر؟ به «شرق» میگوید: «ایران بههیچعنوان مسئول این مسئله نیست که روسیه یا هر کشوری که از ما پهپاد بخرد، آن را در کجا مصرف کند؛ چون در معاملات تسلیحاتی جهان هیچ فروشندهای مسئول این موضوع نیست که خریدار تسلیحات آن را در چه زمینهای و به چه شکلی استفاده کند».
این استاد دانشگاه برای تبیین موضع خود به یادآوری سه اتفاق میپردازد؛ اول آنکه در جنگ اوکراین کشورهای اروپایی و آمریکا به راحتی تسلیحات مختلف و پیشرفتهای را به زلنسکی دادند بدون آنکه به تبعات حقوقبشری آن بیندیشند.
در کنار این، شعیب بهمن اتفاق دوم را به جنگ یمن گره میزند و به این موضوع اشاره دارد که اروپا و آمریکا در سالهای اخیر و تجاوز عربستان سعودی و ائتلاف عربی به یمن، جنگندهها و تسلیحات مختلفی به سعودیها فروختهاند بدون آنکه به رنجها و خسارتهای جانی و مالی استفاده از این تجهیزات علیه مردم یمن بیندیشند.
مورد سوم هم از منظر این تحلیلگر مسائل بینالملل ناظر به جنگ تحمیلی عراق به ایران است. در این رابطه کشورهای جهان با دادن تجهیزات و تسلیحات خود به صدام حسین و رژیم بعث به خصوص سلاحهای شیمیایی و کشتارجمعی خسارات گستردهای به مردم ایران تحمیل کردند که تا به امروز هم ادامه دارد.
با ذکر این نکات بهمن تصریح میکند که «در عالم واقعیت و در معاملات تسلیحاتی هیچ فروشندهای نمیتواند مسئولیت و محدودیتی برای خریدار در استفاده از تسلیحات ایجاد کند یا تضمینی برای عدم استفاده از تسلیحات در جنگ از خریدار بگیرد».
برخلاف شعیب بهمن، علی بیگدلی معتقد است، چون ساختار سیاسی، دیپلماتیک با ساختار نظامی، امنیتی و دفاعی داخلی به یک انسجام و هماهنگی نرسیده است، سبب شده اکنون ما شاهد نوعی تناقضگویی درخصوص ارسال پهپاد باشیم. با چنین خوانشی، این تحلیلگر ارشد حوزه اروپا در گفتگو با «شرق» تأکید دارد که «ما به دلیل فقدان شناخت از تبعات جنگ اوکراین و پیشبینی موقتی و زودگذربودن آن، در شرایطی قرار گرفتیم که ارسال پهپاد اکنون تبعات گسترده سیاسی، دیپلماتیک و حقوقی را برای ایران به دنبال داشته است».
او یادآور میشود که طرفداری و حمایت از طرف متجاوز یعنی روسیه باعث میشود اساسا هرگونه معامله تسلیحاتی با مسکو به سرفصل تازه برای فشار بدل شود. بیگدلی این نکته را هم متذکر میشود که «نمیتوان با استناد به حمایت تسلیحاتی آمریکا از اوکراین یا جنگ یمن و نظایر آن توجیهی برای حمایت از روسیه داشت، چراکه متجاوز، متجاوز است و فرقی نمیکند عربستان باشد روسیه باشد یا صدام حسین».
ارسال پهپاد و قطع روابط تهران – کییفاین تحلیلگر مسائل بینالملل در ادامه به تبعات دیپلماتیک فروش و ارسال پهپاد به روسیه با تمرکز بر احتمال قطع روابط تهران و کییف میپردازد و اعتقاد دارد که «روند کاهش مناسبات بین ایران و اوکراین مسئله تازهای نیست، چراکه این روند واگرایی در مناسبات دو کشور از سال ۲۰۱۴ و روی کار آمدن دولتی غربگرا در این کشور (اوکراین) آغاز شده است که با مسئله سقوط هواپیمای اوکراینی تشدید شد و اکنون هم مسئله پهپادهای ایرانی به عنوان کاتالیزوری در کاهش بیش از پیش روابط دو طرف (ایران و اوکراین) عمل میکند».
اما شعیب بهمن در بررسی بُعد دیگری از این موضوع یادآور میشود که «دولت زلنسکی یک دولت مستقل سیاسی نیست که بتواند مسئله را از نگاه منافع ملی این کشور به درستی تبیین و تشریح کند، بلکه این فرد (زلنسکی) بهعنوان تابعی از سیاستهای ایالات متحده در برابر ایران عمل میکند». با چنین برآوردی از کاراکتر سیاسی رئیسجمهوری اوکراین، تحلیلگر مسائل روسیه خاطرنشان میکند اگر زلنسکی با دستور کاخ سفید به سمت قطع کامل روابط با ایران برود، اتفاق چندان غیرقابل پیشبینی و دور از انتظاری نیست.
در عین حال این استاد دانشگاه احتمال قطع روابط ایران و اوکراین را «اتفاقی مهمی برای سیاست خارجی ایران نمیداند، چون به باور او «وقوع این اتفاق (قطع روابط ایران و اوکراین)، صدمه جدی به منافع و امنیت ایران وارد نخواهد کرد».
در آن سو علی بیگدلی خوانشی متفاوت دارد و تأکید میکند که «طبیعتا شرایطی که بعد از ساقطشدن هواپیمای مسافربری اوکراینی در مناسبات دو کشور ایران و اوکراین به وجود آمد، باعث شده است تهران نیمنگاه مثبتی به کییف نداشته باشد، چون اوکراین عملا فشار مضاعفی را به ایران در آن موضوع وارد کرد»
بنابراین به باور این استاد دانشگاه حتی اگر مسئله جنگ اوکراین و ارسال پهپاد هم نبود، سایه این سقوط تأثیر خود را بر مناسبات دیپلماتیک دو کشور گذاشته بود و میتوانست وضعیت را هم پیچیده و بغرنج کند، کمااینکه تحلیلگر حوزه اروپا اذعان دارد که شرایط نامطلوب حال حاضر در روابط دو کشور (ایران و اوکراین) هم مؤید این نکته است.
از این منظر بیگدلی وقوع جنگ اوکراین را عامل مضاعفی میداند که روابط دو طرف را به سطح کاردار تنزل داده و حتی زمزمههای قطع روابط اوکراین با جمهوری اسلامی ایران را قویتر کرده است.
در ادامه استاد دانشگاه شهید بهشتی میگوید: «متأسفانه نوع رابطه تهران با مسکو در سالیان گذشته با چالشها و نقدهایی همراه بوده است، به همین دلیل جنگ اوکراین شرایطی را رقم زد که شاید تهران مجبور شده باشد در طرف روسیه قرار بگیرد. چراکه رابطه تهران و روسیه به گونهای است که تهران نمیتواند در کنار روسیه نباشد».
در عین حال بیگدلی معتقد است «نوع عملکردمان در مقابل اروپا و آمریکا ما را به یک بنبست رسانده است. اگر ایران، روسیه را هم از دست میداد به یک انزوای سیاسی و دیپلماتیک دچار میشد، بنابراین برای دوری از این انزوا، تهران از روی اجبار و شاید اکراه طرف روسیه را گرفته است».
ارسال پهپاد و مذاکرات هستهایدر سوی دیگر سایه سنگین موضوع ارسال پهپاد به روسیه بر مذاکرات هستهای هم فصل جدیدی از گپوگفت شعیب بهمن با «شرق» است. در این رابطه تحلیلگر ارشد مسائل اوراسیا اعتقاد دارد که «باید تفکیک جدی بین مسئله مذاکرات هستهای و ارسال پهپاد به روسیه قائل شد».
از منظر یادشده، این استاد دانشگاه «موضوع ارسال پهپاد به روسیه را مانعی در ازسرگیری مذاکرات هستهای نمیداند». چون تلقی شعیب بهمن آن است که «اختلافات تهران و واشنگتن در چگونگی احیای برجام و عدم پذیرش این تضمین از سوی دولت بایدن که باید تمام تحریمها تا قبل از خروج ترامپ از برجام علیه ایران را لغو کند، باعث شده است مذاکرات به این نقطه کشیده شود».
اما به موازات نکته مذکور این استاد دانشگاه اذعان دارد که «غربیها و به خصوص ایالات متحده نیمنگاه و تلاش جدی دارند که سایر مسائل مانند حقوق بشر و تحولات سه ماه اخیر در ایران را در کنار موضوع ارسال پهپاد به روسیه به یک پیششرط برای ازسرگیری مذاکرات با ایران بدل کنند و کسی منکر این واقعیت نیست که اکنون آمریکاییها سعی میکنند این دو مسئله را که هیچگونه ارتباطی با هم ندارند به هم پیوند بزنند تا احیای برجام به قطع روابط نظامی و دفاعی تهران و مسکو منجر شود».
در صورتی که این استاده دانشگاه تأکید دارد که «به هیچ عنوان مسئله فروش و ارسال پهپاد روسیه نه ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ است و نه به تبع آن میتوان از آن به عنوان یک پیششرط برای ازسرگیری مذاکرات و حصول توافق توسط غرب استفاده کرد».
شعیب بهمن برای تبیین گفته خود باز هم تکرار میکند که «موضوع ارسال و فروش پهپاد یک معامله تسلیحاتی عادی بین ایران و روسیه است، بنابراین، نه ایران و نه روسیه هیچ محدودیتی در این مسئله ندارند».
بیگدلی در این رابطه دوباره به گفته قبلی خود باز میگردد و تأکید میکند که «چون ایران نتوانست ارزیابی دقیقی از مسئله جنگ اوکراین و تبعات آن داشته باشد، لذا شرایطی را برای خود رقم زده که اکنون مسئله ارسال پهپاد آثار گستردهای برای تهران به دنبال داشته است».
در چنین شرایطی این استاد دانشگاه طبیعی میداند که ارسال پهپاد به یک پیششرط از جانب غرب برای ازسرگیری مذاکرات بدل شود. از این رهیافت علی بیگدلی برخلاف آنچه شعیب بهمن اعتقاد دارد، این دو مسئله (مذاکرات هستهای و فروش پهپاد) را به هم مرتبط میداند و در این خصوص میگوید که «به هیچ عنوان اکنون نمیتوان میان این دو مسئله تفکیک قائل شد، به ویژه آنکه اروپاییها تأکید دارند این موضوع (فروش پهپاد) ارتباط مستقیم با قطعنامه ۲۲۳۱ به عنوان ضامن اجرائی برجام دارد و ناقض آن است».
ارسال پهپاد به امید خرید جنگنده!احتمال خرید سوخو - ۳۵ توسط ایران از روسیه در ازای فروش پهپاد و موشک کوتاهبرد زمینبهزمین هم موضوع دیگری بود که شعیب بهمن در تشریح آن به «محرمانهبودن مناسبات و روابط تسلیحاتی، نظامی، دفاعی و امنیتی کشورها اشاره میکند». از این منظر این استاد دانشگاه تأکید دارد: «با وجود محرمانهبودن این روابط نمیتوان بهصراحت و با قاطعیت عنوان کرد که ایران به امید خرید
سوخو - ۳۵ دست به فروش پهپاد و دیگر تسلیحات به روسیه زده است». اما درعینحال تحلیلگر مسائل اوراسیا یادآور میشود که «روابط بین ایران و روسیه در سالهای اخیر به خصوص در حوزه نظامی، دفاعی و امنیتی دچار تغییرات ماهوی و اساسی شده است؛ بنابراین در شرایط جدید دو طرف (تهران و مسکو) خواستهها و انتظارات جدیدی از هم دارند».
پس اگر در شرایط جدید و در سایه درخواستهای جدید، ایران به دنبال خرید سوخو - ۳۵ باشد، به باور شعیب بهمن منعی برای اجابتش از جانب مسکو وجود ندارد و این معامله میتواند روی دهد. با این اوصاف محسن جلیلوند در گفتوگویی که با «شرق» داشت، درباره این سؤال که آیا تهران در ازای خرید سوخو – ۳۵ از روسیه حاضر به ارسال پهپاد شده است به «مسئله توازن بین دو جنگافزار پهپاد ایرانی و جنگنده سوخو -۳۵ اشاره کرد».
این استاد روابط بینالملل اساسا «پهپاد را یک ابزار جنگی تاکتیکی میداند و در مقابل جنگندهها، هواپیماهای شکاری و بمبافکنها را سلاحهای راهبردی ارتش در قوای دفاعی هر کشوری قلمداد میکند». از این منظر، جلیلوند «وزندهی به این دو مسئله کاملا اشتباه» میداند و تأکید دارد که «بعید به نظر میرسد روسیه به دلیل استفاده از پهپادهای جنگی ایران خود را موظف بداند که جنگنده سوخو - ۳۵ را به ایران بفروشد یا حتی اگر مقامات ایران چنین تصوری دارند که میتوانند با فروش و ارسال پهپاد، روسیه را متقاعد به دادن جنگنده به ایران کنند، کاملا در اشتباه هستند».
این تحلیلگر در بخش دیگری از نکات خود به سابقه و تجربه فروش سامانه موشکی اس - ۳۰۰ توسط روسیه به ایران اشاره میکند و میگوید: «ما دیدیم که مسکو چه بازیهای سیاسی و منتهایی برای فروش این سامانه موشکی بر سر ایران پیاده کرد. با استناد به همین تجربه بعید است، تأکید دارم بعید است از اساسا سوخویی در کار باشد».
این کارشناس حوزه بینالملل در ادامه روی نکته مهمتری دست میگذارد و یادآور میشود که «فروش و ارسال پهپاد یک قرارداد راهبردی و استراتژیک در معادلات جنگی نیست، درصورتیکه فروش جنگنده یک قرارداد راهبردیِ تسلیحاتی تلقی میشود».
با ذکر این گزاره تحلیلی، جلیلوند اعتقاد دارد که «روسیه برآورد، تلقی و خوانش استراتژیکی از روابط و مناسبات خود با ایران، حتی در حوزه نظامی و با وجود همکاریهای میدانی در سوریه ندارد؛ یعنی برخلاف ارزیابی مقامات ایران که خود را متحد راهبردی روسیه و چین میدانند، مسکو به هیچعنوان چنین نگاهی به تهران ندارد. به همین دلیل هم اساسا بنایی برای فروش جنگندهها و دیگر سلاحهای راهبردی مانند سوخو -۳۵ به ایران ندارد».
تهران و توان اعمال نظر!در پایان گفتوگوی این تحلیلگر ارشد مسائل روسیه با «شرق» وی روی موضوع مهمی دست میگذارد و به بررسی اهداف پشت طرح موضع حسین امیرعبداللهیان در این خصوص که «اگر برای ایران ثابت شود روسیه از پهپادهای ایران در جنگ اوکراین استفاده کرده است، بیتفاوت نخواهد بود»، میپردازد.
در این خصوص شعیب بهمن یادآور میشود که نه جمهوری اسلامی ایران میتواند برای روسیه تعیین تکلیف کند که از تسلیحاتش به چه نحو استفاده کند، کمااینکه در حالت عکس اگر ایران بتواند از روسیه جنگنده و دیگر تسلیحاتی بخرد، مسکو میتواند برای تهران تعیین تکلیف کند که از این تسلیحات به چه شکلی و در چه بازه زمانی استفاده کند؛ حتی اگر چنین درخواستی هم وجود داشته باشد، طرف خریدار ملزم نیست که این تضمین و مسئولیت را به فروشنده بدهد».
این کارشناس روابط بینالملل اعتقاد دارد که شاید موضع حسین امیرعبداللهیان درباره بیتفاوتنبودن ایران در برابر روسیه در صورت اشراف تهران بر این موضوع که از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین استفاده شده است، «تنها یک موضع سیاسی و دیپلماتیک صرف برای آرامکردن فضا و تعدیل فشارها و هجمهها علیه ایران باشد».
دراینباره علی بیگدلی با بخشی از گفتههای شعیب بهمن موافق است که «حرفهای حسین امیرعبداللهیان یک موضعگیری صرف دیپلماتیک است»، اما این استاد دانشگاه برخلاف نگاه بهمن اعتقاد دارد که ایران اساسا قصد تقابل با روسیه را ندارد».
ارسال پهپاد و قطعنامه ۲۲۳۱در کنار نکات یادشده موضوع ارتباط فروش و ارسال پهپاد به روسیه با قطعنامه ۲۲۳۱ هم بسیار حائز اهمیت است، کمااینکه ایالات متحده آمریکا ۲۵ مهر/ ۱۷ اکتبر اعلام کرد که با بریتانیا و فرانسه درباره نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی ایران به دلیل فروش پهپاد به روسیه موافق است.
افزون بر آن در دومین و آخرین جلسه شورای امنیت درباره بررسی وضعیت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ در سال جاری میلادی که چهارشنبه هفته گذشته برگزار شد، آمریکاییها دوباره موضوع ارسال پهپاد به روسیه توسط ایران را ناقض قطعنامه مذکور (۲۲۳۱) دانستند، اما اینکه ادعای مشترک واشنگتن، پاریس و لندن تا چه اندازه صحت دارد، سؤالی است که فریدون مجلسی در پاسخ آن در گفتوگویی که با «شرق» داشته، موضوع دقیقتر و جزئیتری را مطرح میکند که ضرورت بازخوانی آن در این گزارش احساس میشود.
دیپلمات اسبق کشورمان در این زمینه میگوید: «باید دید که فروش پهپاد و موشک بالستیک ایران به روسیه تا چه اندازه با پیوست (ب) قطعنامه۲۲۳۱ در تضاد است؟ ضمن آنکه تمامی تحریمهای تسلیحاتی طبق قطعنامه ۲۲۳۱ برای ایران هنوز برداشته نشده و برخی از آنها تا سال هشتم قطعنامه (اکتبر ۲۰۲۳) به قوت خود باقی هستند که مشخصا شامل بند ب پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱ بهویژه سند ۲۰۱۵/۵۴۶/S است.
از این منظر میتوان گفت که ادعای نقض قطعنامه ۲۲۳۱ توسط ایران با فروش موشک و پهپاد به روسیه میتواند ادعایی نزدیک به واقعیت باشد. هرچند باید این ادعا توسط یک گروه حقوق بینالملل به شکل دقیقتری مورد بررسی قرار گیرد».
فریدون مجلسی در ادامه به مسئله مهمتری میپردازد. از دیدگاه این کارشناس مسائل بینالملل آنچه اکنون اهمیت مضاعفی دارد، نه مسئله ادعای نقض قطعنامه ۲۲۳۱ توسط ایران با فروش موشک و پهپاد به روسیه، بلکه تبعات حقوقی آن است.
مجلسی تأکید میکند: «از یک طرف امکان ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و به دنبال آن انزوا و اجماع جهانی علیه تهران به عنوان همکار و شریک جرم طرف متجاوز در جنگ اوکراین وجود دارد و حتی اگر تهران دلخوش به حق وتوی روسیه است، باید دیگر تبعات را در نظر داشته باشد».
این کارشناس مسائل بینالملل اذعان دارد که کار اوکراین برای اثبات ادعاهایش علیه ایران بسیار ساده است؛ چراکه علاوه بر اعترافات رسانهای و گفتههای برخی مقامات داخلی ایران، خود روسیه هم بارها و بارها در این خصوص مواضع را بهصورت رسمی اتخاذ کردهاند.
فریدون مجلسی در بخش پایانی مصاحبه این مسئله را که پنتاگون گفته است نمیتواند ادعای ارسال پهپاد و موشک ایرانی به روسیه را اثبات کند، موضعگیری مقطعی واشنگتن میداند؛ چراکه از نگاه این دیپلمات اسبق کشومان اگر وضعیت به جایی برسد که اوکراین شکایت از ایران را در محاکم بینالمللی کلید بزند، ایالات متحده آمریکا، پنتاگون و دیگر نهادها به شکل تمامعیاری به دنبال حمایت دیپلماتیک و حقوقی از کییف در برابر تهران خواهند بود.
منبع: فرارو
کلیدواژه: پهپاد ایرانی فروش و ارسال پهپاد به روسیه روسیه در جنگ اوکراین پهپاد های ایرانی در جنگ حسین امیرعبداللهیان جمهوری اسلامی ایران استاد دانشگاه ایران از روسیه ازسرگیری مذاکرات یادآور می شود مسائل بین الملل ایران و اوکراین مذاکرات هسته ای پهپاد های ایران تحلیلگر مسائل ارسال پهپاد جنگ اوکراین قطع نامه ۲۲۳۱ ایالات متحده تحلیلگر ارشد دو مسئله هیچ عنوان حمایت نظامی شورای امنیت فروش پهپاد توسط ایران سازمان ملل وجود ندارد علیه ایران علی بیگدلی برای ایران کره شمالی موضع گیری شعیب بهمن قطع روابط تحریم ها هیچ گونه دو کشور کشور ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۸۳۱۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تحولات اوکراین| نگرانی کاخ سفید از سوءقصد به زلنسکی
اعتراف به وضعیت بحرانی اوکراین در اروپا، افزایش نظامیان اوکراینی تسلیم شده به روسیه، پیش بینی دردسر اروپا به دلیل قاچاق سلاح از اوکراین و انتقاد بروکسل از تصمیم روسیه درباره تهدید دانستن اف-۱۶ها در اوکراین، از مهمترین رویدادها پیرامون جنگ هستند. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید شب گذشته در نشست خبری متعارف خود اعلام کرد که دولت ایالات متحده از گزارشهای رسیده مبنی بر آمادهسازی سوءقصد به جان ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، نگران شده است. او گفت: «ما این گزارش را دیدیم. مسلماً این خبر باعث نگرانی قابل توجهی شده و مطمئناً خوشحالیم که این سوء قصد خنثی شده است.»
سخنگوی کاخ سفید به خبرنگاران توصیه کرد که در مورد جزییات این موضوع بهتر است با خود مقامات اوکراینی تماس بگیرند، زیرا او نمیتواند نظر بیشتری بدهد.
روز گذشته اعلام شد که سرویس امنیت اوکراین از بازداشت دو سرهنگ بلندپایه ارتش خبر داد که به نظر میرسد قصد سوء قصد به جان زلنسکی و همچنین رئیس این اداره، واسیلی مالوک، و کریل بودانوف، رئیس اداره اطلاعات اصلی وزارت دفاع اوکراین را داشتند. در بازرسی از خانه سرهنگ بازداشت شده آندری گوک، یک اسلحه کشف شد و متهم دوم، افسری به نام درکاچ، در منطقه سومی بازداشت شد.
در اوایل ماه فوریه، مشخص شد که سرویس امنیت اوکراین بیش از 8 هزار پرونده جنایی خیانت به کشور، از جمله "به دلیل همکاری با روسیه" باز کرده است. به گزارش نشریه انگلیسی گاردین، اوکراینیهایی که بر اساس این اتهام محکوم میشوند در زندانهای خاص و جدای از سایر زندانیان نگهداری میشوند و کسی از نحوه برخورد با آنها خبر ندارد.
ضمن اینکه در اوکراین حتی برخی افسران سرویس امنیتی نیز خود متهم به خیانت شده و برخی مقامات بلندپایه آن به دستور زلنسکی برکنار شدهاند.
در ادامه میتوانید تحولات مربوط به هشتصد و پنجمین روز جنگ اوکراین را دنبال بفرمایید:
***
نخست وزیر اسپانیا وضعیت اوکراین را بحرانی خواند
پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا پس از مذاکرات تلفنی خود با ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، وضعیت این کشور را بحرانی خواند.
سانچز شب گذشته در صفحه خود در شبکه اجتماعی X (توئیتر سابق) در پیامی در این رابطه نوشت: «من همین الان با رئیس جمهور زلنسکی صحبت کردم تا یک بار دیگر حمایت اسپانیا از اوکراین را تا هر زمان که لازم باشد به او اعلام کنم. ما درباره وضعیت بحرانی اوکراین و پیشرفت در اجرای توافقنامه امنیتی بین دو کشور گفتگو کردیم.»
علاوه بر این، نخست وزیر اسپانیا کنفرانس صلح اوکراین که قرار است در ماه ژوئن در سوئیس برگزار شود را مهم ارزیابی کرد.
یک روز قبل از آن مشخص شد که دولت اسپانیا محمولهای از موشکهای مورد نیاز برای سامانه دفاع هوایی پاتریوت را به اوکراین منتقل کرده است. علاوه بر این، مارگاریتا روبلز، وزیر دفاع این کشور، از کشورهای اتحادیه اروپا خواست تا به حمایت از اوکراین ادامه دهند.
مشاور سابق پنتاگون: سربازان اوکراینی در حال فرار از جبهه و تسلیم شدن به روسها هستند
سرهنگ بازنشسته ارتش آمریکا "داگلاس مکگرگور" و مشاور سابق رئیس پنتاگون شب گذشته در مصاحبهای فاش کرد که بر اساس اطلاعات رسیده به ایالات متحده، پرسنل نظامی ارتش اوکراین به طور فزایندهای از خط مقدم جبهه فرار کرده و خود را به سربازان روس تسلیم میکنند و ممکن است در آینده تعداد این تسلیمها افزایش یابد.
این سرهنگ و کارشناس نظامی گفت: «تعداد زیادی از سربازان اوکراینی یکی از این دو کار را انجام میدهند: یا از جنگیدن خودداری کرده و در مقابل روسها عقبنشینی میکنند یا تسلیم شده و جان خود را نجات میدهند».
طبق اطلاعات مکگرگور، در صفوف نیروهای مسلح اوکراین مجروحان زیادی وجود دارد که امکان تخلیه آنها از خط مقدم جبهه وجود ندارد. در نتیجه، آنها گزینه نجات و تسلیم شدن به ارتش روسیه را انتخاب میکنند، زیرا در این صورت سربازان اوکراینی قادرند زنده بمانند و مراقبتهای پزشکی لازم را دریافت کنند. او افزود: «من فکر میکنم نظامیان اوکراینی این واقعیت را درک میکنند و معتقدم که شاهد تسلیمهای بیشتری در آینده خواهیم بود. زیرا در غیر این صورت نمی توانند از مرگ خود جلوگیری کنند.»
پیش از این دیگر کارشناسان نظامی نیز یادآور شدند که روحیه نظامیان اوکراینی مدت هاست که به دلیل شکست مرتب در میدان جنگ از بین رفته و بر این عقیده هستند که فرماندهان نظامی آنها را رها کردهاند تا در جبهه سلاخی شوند.
هشدار زاخارووا درباره دردسر پناهجویان و تسلیحات اوکراینی برای اتحادیه اروپا
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه پیش بینی کرد که پناهندگان اوکراینی که تحت تاثیر تبلیغات غربی و سیاستهای مقامات کییف فلج شدهاند و همچنین تسلیحاتی که به کییف عرضه شده و بعد از کشورهای اروپایی سر در میآورند، "شوخی خونینی" را برای اروپاییها بازی خواهند کرد.
این دیپلمات یادآور شد که آوارگان اوکراینی که به کشورهای ناتو سرازیر شدهاند عمدتاً دچار نفرت از ملیتها و عدم تحمل ادیان و مذاهب خاص قرار دارند، به همراه سلاحهای کنترل نشدهای است که بازارهای سیاه، از جمله در کشورهای اروپای غربی را پر کردهاند، ممکن است شوخی بی رحمانه و خونینی را برای کشورهای میزان خود رقم بزنند.
زاخارووا افزود: وقتی این اتفاق بیفتد، سیاستمداران غربی باید به خاطر داشته باشند که خودشان از شکلگیری احساسات افراطی در میان مردم اوکراین و ارسال بیرویه سلاح و پول به کییف حمایت میکردند.
لوکاشنکو: روس هراسی در میان نخبگان اروپایی به یک روند تبدیل شده است
الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس معتقد است که در حال حاضر در میان نخبگان حاکم بر کشورهای اروپایی، روسوفوبیا (روس هراسی) رواج یافته و این مسئله خطرناک است.
او گفت: «نخبگان حاکم بر اروپایی و اربابان آن سوی اقیانوس آنها با عجله در حال ایجاد یک تصویر ترسناک از یک دشمن شرقی خارجی از مسکو هستند که ظاهراً آماده است تا با تانک به برلین حمله کند. رهبران کشورهای غربی در پوشش افسانه دموکراسی، مردم را از طریق فشار و باج خواهی فیلتر کرده و جنگی نیابتی علیه روسیه به راه انداخته و از عواقب این خط مشی اشتباه خود هراسی ندارند.»
واکنش اتحادیه اروپا به تصمیم روسیه در مورد تهدید دانستن F-16 در اوکراین
پیتر استانو، سخنگوی دفتر سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در یک نشست مطبوعاتی در بروکسل اعلام کرد که اتحادیه اروپا هشدار روسیه مبنی بر اینکه جنگندههای F-16 انتقال یافته به اوکراین توسط این کشور به عنوان حاملهای بالقوه تسلیحات هستهای در نظر گرفته خواهد شد، را "غیر مسئولانه" میداند.
او گفت: «ما این بیانیه و سایر اظهارات مشابه از سوی مقامات مسکو را کاملاً غیرمسئولانه می دانیم.»
این دیپلمات همچنین یادآور شد که موضوع آماده شدن روسیه برای انجام مانورهای موشکی-هستهای نیز در بروکسل مورد بحث قرار گرفته و به عقیده او، روسیه همچنان "به تشدید بیشتر اوضاع ادامه میدهد."
پیش از این، روز دوشنبه وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که اگر جنگندههای F-16 ساخت آمریکا در صحنه عملیات نظامی در اوکراین ظاهر شوند، روسیه این هواپیماها را به عنوان حامل بالقوه تسلیحات هستهای در نظر خواهد گرفت.
توجه رسانههای غربی به اعلام آمادگی پوتین برای گفتگو با غرب
شبکه خبری آمریکایی CNBC شب گذشته گزارش داد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور آینده روسیه در سخنرانی مراسم تحلیف خود، یادآور شد که مسکو گفتگو با غرب را متوقف نخواهد کرد، ولی تاکید کرد که متحدان خارجی باید "انتخاب خود را انجام دهند."
طبق این گزارش، پوتین بار دیگر تاکید کرد که روسیه آماده تقویت روابط با همه کشورها است، اما گفتگو در مورد "ثبات استراتژیک" "تنها در شرایط مساوی" امکان پذیر است.
روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز نیز به نوبه خود پس از مراسم تحلیف پوتین به "باز بودن روسیه برای گفتگو با غرب" اشاره کرد.
پوتین در جریان سخنرانی خود گفت که نظام دولتی روسیه باید در برابر تهدیدها و چالشها مقاومت کرده و در جهان در حال تغییر کنونی به مسیر توسعه خودکفا و رقباتی خود ادامه دهد. رئیس جمهور همچنین قول داد که به تلاش برای تشکیل نظم جهانی چندقطبی ادامه دهد.
پوتین بهعنوان رئیسجمهور سوگند یاد کرد/ استعفای دولت روسیهپوتین اهداف ملی روسیه تا سال 2036 را تعیین کردپوتین: پاسخ متقارن به تحریمهای غرب به نفع روسیه نیستانتهای پیام/